Substraty energetyczne w sporcie

Czego dowiesz się w tym artykule?

• jakie są źródła energii dla organizmu,
• jak sprawdzić, z którego źródła korzystasz.

Benzyna, diesel, gaz czy hybryda? Jest to częste pytanie słyszane w rozmowach znajomych, zastanawiających się nad zakupem auta. A czy wiesz, czym zasilany jest Twój organizm w zależności od tego, jaki sport uprawiasz? Tak, jak wybór rodzaj napędu w samochodzie wynikać powinien z zamiaru jego przeznaczenia, tak świadomość dotycząca różnych źródeł energetycznych organizmu oraz umiejętność ich optymalnego regenerowania będzie miała wpływ na to, czy będziesz pracował na najwyższych obrotach w obliczu kreowania intensywnych jednostek treningowych.

Podstawowym źródłem energii umożliwiającym pracę mięśni jest adenozynotrifosforan - ATP, którego zasoby w organizmie dają możliwość pracy przez zaledwie początkowe sekundy podejmowanej aktywności. Zatem jak widać, odnowa zasobów tejże cząsteczki, jest niezwykle istotna z punktu widzenia możliwości treningowych.

W jaki sposób zwiększyć poziom ATP?

• fosfokreatyna – związek obecny w mięśniach, którego ilość możemy zwiększać poprzez spożywanie pokarmów bogatych w kreatynę lub suplementację. W wyniku działania enzymu – kinazy kreatynowej, dokonuje się transfer reszty fosforanowej z fosfokreatyny na ADP (adenozynodifosforan), co skutkuje wytworzeniem ATP oraz wolnej kreatyny.
  Kiedy jest wykorzystywana? Około 10 początkowych sekund wysiłku.
• przemiany beztlenowe – wykorzystywana jest tutaj glukoza rozkładana na drodze beztlenowej glikolizy. Glukoza może pochodzić ze zgromadzonego glikogenu lub w wyniku syntezy w wątrobie z aminokwasów glukogennych, mleczanu i glicerolu.
  Kiedy są wykorzystywane? Przez około 2 minuty pracy.
• przemiany tlenowe – produkcja energii może odbywać się z wykorzystaniem dwóch źródeł substratów: glukozy lub kwasów tłuszczowych. Warto zauważyć, iż utlenianie kwasów tłuszczowych daje kilkakrotnie więcej cząsteczek ATP niż utlenianie glukozy. Tłuszcze są jednak wykorzystywane w największej ilości po wykorzystaniu zasobów glikogenu.
  Kiedy są wykorzystywane? W czasie dłuższych form treningowych.

Eksperci polecają najlepsze kreatyny:

BioTech 100% Creatine Monohydrate - 300g

1 porcja / 0,68 pln

59,99 pln

Dodaj do koszyka

Jak sprawdzić, który rodzaj paliwa wykorzystujemy w trakcie treningu?

Dobrym wskaźnikiem jest współczynnik oddechowy (RQ), określający stosunek wydalanego dwutlenku węgla względem pobieranego tlenu. Wysoki poziom RQ (około 1) wskazuje na spalanie zasobów glukozy, zaś niższy (zbliżony do 0,7) informuje o wykorzystywaniu kwasów tłuszczowych.

Bibliografia:

1. Górski J. Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego. Wyd. Lekarskie PZWL. 2015.
2. Baker JS, McCormick MC, Robergs RA. Interaction among Skeletal Muscle Metabolic Energy Systems during Intense Exercise. J Nutr Metab. 2010;2010:905612.