Ostropest plamisty – właściwości, działanie, dawkowanie, stosowanie

Jakie są właściwości ostropestu plamistego?

Owoce ostropestu, a szczególnie zawarte w nich nasiona ostropestu plamistego (Sylibum marianum), to bogate źródło substancji o właściwościach leczniczych i pielęgnacyjnych. Najważniejszą substancją aktywną w nich zawartą jest sylimaryna, ale owoce rośliny zawierają również olejki eteryczne, tyraminę, histaminę, kwasy organiczne (oleinowy, linowy i palmitynowy) i sterole roślinne (fitosterole).

Ostropest plamisty wykazuje cenne właściwości lecznicze:

• przeciwzapalne,

• antyoksydacyjne,

• neuroprotekcyjne,

• regeneracyjne na komórki wątroby,

• odtruwające,

• immunomodelujące.

Składniki wykazujące największy potencjał leczniczy można znaleźć w owocach ostropestu plamistego, dlatego to głównie one wykorzystywane są w medycynie i suplementacji.

Sprawdź także artykuł Antyoksydanty – źródła przeciwutleniaczy i ich działanie

Działanie ostropestu plamistego

Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest cenioną rośliną leczniczą, głównie dzięki zawartości sylimaryny, której stosowanie wykazuje silne działanie prozdrowotne na organizm ludzki. Sylimaryna m.in. chroni komórki wątroby przed toksynami, wspiera ich regenerację i działa przeciwzapalnie. Ponadto, jako silny przeciwutleniacz, działa neutralizująco na wolne rodniki, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym i zmniejszając ryzyko chorób przewlekłych. Ostropest wspomaga również detoksykację organizmu, usprawniając usuwanie z niego szkodliwych substancji.

Działanie ostropestu plamistego obejmuje także wspomaganie funkcjonowania układu odpornościowego i regulację poziomu cukru we krwi, co może być korzystne dla osób z cukrzycą typu 2. Roślina ta poprawia trawienie, chroni nerki przed uszkodzeniami i wspiera leczenie chorób skóry, takich jak łuszczyca czy egzema.

W jakich dolegliwościach może pomóc ostropest?

Ostropest plamisty jest rośliną, która od wieków jest wykorzystywana w medycynie ludowej. Oto kilka schorzeń, w których ostropest plamisty może być pomocny:

• Choroby wątroby: ostropest może wspomagać regenerację komórek wątroby i zmniejszać uszkodzenia powodujące marskość, może być pomocny przy alkoholowej chorobie wątroby oraz wspierać leczenie zapalenia tego narządu wywołanego wirusami, lekami lub toksynami. Stosowany jest również w czasie rekonwalescencji po przebytej żółtaczce zakaźnej.

• Problemy trawienne: ostropest może pomagać w łagodzeniu niestrawności i innych dolegliwości trawiennych. Może być pomocny w chorobie lokomocyjnej oraz gdy powstanie problem związany z brakiem łaknienia.

• Podwyższony poziom cukru we krwi: sylimaryna może pomagać w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi np. u osób z cukrzycą typu 2.

• Choroby skóry: dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i detoksykacyjnym ostropest może mieć korzystny wpływ na leczenie łuszczycy i trądziku.

• Wysoki poziom cholesterolu: ostropest może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu, co ma korzystny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego.

• Nowotwory: ostropest wykazuje właściwości antyoksydacyjne, co może wspierać ochronę komórek przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki i zmniejszać ryzyko rozwoju niektórych nowotworów.

• Zatrucie toksynami wywołane przez leki i substancje chemiczne: ostropest może być używany w leczeniu zatrucia muchomorem sromotnikowym oraz w ochronie wątroby przed uszkodzeniami wywołanymi przez niektóre leki, np. paracetamol.

• Krwawienia wewnętrzne takie jak krwawienia z nosa, z jelita grubego, macicy (m.in. łagodzenie przebiegu endometriozy) oraz przy nadmiernym miesiączkowaniu.

• Problemy z woreczkiem żółciowym (również przy kamicy żółciowej, jednak nie wówczas, gdy występuje niedrożność dróg żółciowych).

Sylimaryna z ostropestu plamistego – czym jest i jak działa?

Sylimaryna to kompleks flawonolignanów, pochodnych flawonoidów. W jej skład wchodzą substancje takie jak: sylibina, izosylibina, sylidianina, sylikrystyna i taksyfolina. Składniki te to silne antyoksydanty. Naukowcy uważają, że sylimaryna obecna w ostropeście plamistym ma właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwwirusowe. W związku z tym może być pomocna w zapobieganiu i wsparciu leczenia różnych dolegliwości, w tym:

• osteoporozy,

• uszkodzeń wątroby, stłuszczeniu wątroby i wirusowym zapaleniu wątroby typu C,

• niestrawności,

• skutków ubocznych leczenia nowotworów,

• trądziku,

• zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi,

• spadku funkcji poznawczych mózgu (choroba Alzheimera i Parkinsona),

• zatrucia grzybami.

Ostropest plamisty w ofercie bodypak.pl:

Essensey Ostropest plamisty - 90 kaps.

1 porcja / 0,33 pln

29,99 pln

Dodaj do koszyka

Intenson Ostropest Plamisty Mielony - 1000g

23,99 pln

Dodaj do koszyka

Swanson Full Spectrum Milk Thistle 500mg - 100 kaps.

1 porcja / 0,44 pln

21,99 pln

Dodaj do koszyka

Jak stosować ostropest plamisty?

Ostropest jest dostępny w różnych formach, w tym kapsułkach, tabletkach, nalewkach, i oleju. Ostropest można również kupić w formie suszonego owocu, ziaren mielonych lub w całości. Dawkowanie ostropestu różni się w zależności od jego formy:

• tabletki o zawartości 35–150 mg wyciągu: 2-3 razy dziennie

• olej z ostropestu: 3 łyżeczki dziennie

• ostropest plamisty mielony: 2-3 łyżeczki dziennie

Dużą popularnością cieszą się mielone ziarna ostropestu, ponieważ ze względu na brak wyraźnego smaku łatwo „przemycić” je w różnego rodzaju daniach. Zmielone nasiona mogą posłużyć również do przygotowania naparu. Wystarczy zalać 1 łyżeczkę nasion gorącą wodą i odczekać ok. 20 minut.

Zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, zwłaszcza w przypadku istniejących problemów zdrowotnych lub przyjmowania leków.

Kiedy najlepiej przyjmować ostropest?

Ostropest plamisty można przyjmować o każdej porze dnia, jednak organizm ludzki skuteczniej wchłania związki aktywne zawarte w ostropeście plamistym, jeśli nie jest on trawiony samodzielnie. Dlatego zaleca się przyjmowanie ostropestu z posiłkami. Ponadto przyjmowanie ostropestu plamistego po obfitym posiłku może pomóc poprawić trawienie i złagodzić dyskomfort trawienny. Zaleca się regularne przyjmowanie ostropestu plamistego, aby pomóc utrzymać prawidłowe funkcjonowanie wątroby.

Czy ostropest plamisty można zalewać wrzątkiem?

Należy przyjąć zasadę, że żadnych ziół nie powinno zalewać się wrzątkiem, ponieważ wysoka temperatura wody może wpłynąć niszcząco na składniki aktywne. Wrzątek może uszkodzić sylimarynę, która jest wrażliwa na wysokie temperatury. Skuteczność sylimaryny może zostać znacznie obniżona, jeśli zostanie ona wystawiona na działanie wrzątku. Aby zachować pełne korzyści zdrowotne ostropestu, zaleca się parzenie go w gorącej, ale nie wrzącej wodzie (o temperaturze około 70-80°C).

Zastosowanie ostropestu w kosmetyce

Ostropest plamisty znajduje szerokie zastosowanie w kosmetyce głównie dzięki 3 ważnym właściwościom: przeciwutleniającym, przeciwzapalnym oraz regenerującym. Sylimaryna chroni skórę przed stresem oksydacyjnym, neutralizując wolne rodniki, które przyspieszają proces starzenia. Zastosowanie wyciągu z ostropestu w kosmetykach może pomóc w zmniejszaniu widoczności zmarszczek, poprawić elastyczność skóry i jej ogólną kondycję.

Działanie przeciwzapalne ostropestu doceniają szczególnie osoby z problemami skórnymi takimi jak trądzik, egzema czy łuszczyca. Sylimaryna łagodzi stany zapalne i podrażnienia, rozjaśnia przebarwienia i zaczerwienienia skórne, wspomagając regenerację i gojenie.

Ponadto ostropest pomaga w nawilżeniu skóry oraz wspiera jej detoksykację, usuwając szkodliwe substancje i poprawiając ogólny stan jej zdrowia. Może być stosowany jako składnik kremów, serum, balsamów, a także produktów do pielęgnacji włosów, gdzie pomaga w walce z łupieżem i podrażnieniami skóry głowy.

Stosowanie ostropestu plamistego – przeciwwskazania

Ostropest plamisty może nie być odpowiedni dla:

• kobiet w ciąży oraz karmiących (brak danych),

• osób z cukrzycą,

• osób przyjmujących tabletki antykoncepcyjne (obniżają ich skuteczność),

• osób cierpiących na specyficzne schorzenia wrażliwe na hormony (w tym niektóre rodzaje raka piersi),

• uczulonych na tę roślinę oraz rośliny z rodziny astrowatych (np. cykoria, karczoch),

• osób mających problemy z woreczkiem żółciowym (np. w przypadku niedrożnych kanalików żółciowych, ponieważ sylimaryna wykazuje działanie żółciopędne).

Ostropest plamisty może wchodzić w interakcje z lekami na receptę na różne sposoby, w tym wpływać na sposób przetwarzania leków przez wątrobę i zwiększać ich ilość we krwi.

Ostropest plamisty – skutki uboczne stosowania

Większość osób dobrze toleruje ostropest plamisty, jeśli stosuje zalecane dawkowanie. Jednak przed rozpoczęciem przyjmowania suplementów warto porozmawiać z lekarzem. Wynika to częściowo z faktu, że ostropest plamisty wchodzi w interakcje z wieloma lekami i może być niebezpieczny m.in. dla diabetyków, którzy zaczną go stosować.

Najczęstsze skutki uboczne przyjmowania ostropestu plamistego obejmują:

• łagodny rozstrój żołądka i jelit (wzdęcia, nudności, biegunka),

• bóle głowy,

• bóle stawów,

• reakcja alergiczna na rośliny z rodziny astrowatych (duszności, pokrzywka, obrzęk),

• zaburzenia hormonalne związane z estrogenami.

Bibliografia:

1. R. Nurzyńska-Wierdak, J. Dyduch, A. Sawicka, H. Łabuda, H. Buczkowska. Ostropest plamisty (Silybum marianum [L .] Gaertn.) –
   fitochemia i efekty terapeutyczne. Annales Horticulturae. 2018. VOL. XXVIII (4).
2. C. Hellerbrand, J. M. Schattenberg, P. Peterburs, A. Lechner, R. Brignoli. The potential of silymarin for the treatment of hepatic disorders. Clinical Phytoscience. 2017. Volume 2, article number 7.
3. A. M. Stolf, C. Campos Cardoso, A. Acco. Effects of Silymarin on Diabetes Mellitus Complications: A Review. Phytotherapy Research. 2017. Volume 31, Issue 3. 366-374.
4. J. Vostálová, E. Tinková, D. Biedermann, P. Kosina, J. Ulrichová, A. Rajnochová Svobodová. Skin Protective Activity of Silymarin and its Flavonolignans. Molecules. 2019. 24(6). 1022.
5. J. Jałmużna, K. Lubecka-Gajewska, A. Kaufman-Szymczyk. Rola sylimaryny w prewencji nowotworów - przegląd dostępnych badań in vitro. Medycyna i zdrowie we współczesnym świecie. 2022. 67-76.
6. M. Aqil, A. Chaudhuri, A. Qadir. Herbal cosmeceuticals: New opportunities in cosmetology. Trends in Phytochemical Research. 2020. 117-142.
7. C. Boira, E. Chapuis, L. Lapierre, J. Tiguemounine, A. Scandolera, R. Reynaud. Silybum marianum Extract: A Highly Effective Natural Alternative to Retinoids to Prevent Skin Ageing without Side Effects. Preprints. 2024.