NAC (N-Acetylo L-Cysteina) - właściwości, działanie, jak stosować

Właściwości NAC

N-acetylocysteina (w skrócie NAC) jest prekursorem bogatej w siarkę aminokwasową L-cysteiny. Naturalne źródła L-cysteiny to produkty bogate w białko i siarkę, czyli głównie mięso, żółtka jaj, brokuły, brukselka, czosnek, fasola i czerwona papryka.

Najwyżej cenione są następujące właściwości NAC:

• jest przeciwutleniaczem – NAC ma wysoki potencjał antyoksydacyjny, co pozwala zmniejszyć stres oksydacyjny, usuwać wolne rodniki z organizmu, a tym samym zmniejszyć występowanie stanów zapalnych,

• rozrzedza śluz (wykazuje właściwości mukolityczne), dzięki czemu jest pomocna w leczeniu infekcji dróg oddechowych,

• wspiera odporność organizmu,

• bierze udział w odbudowywaniu mięśni,

• przyspiesza regenerację tkanki mięśniowej,

• wspiera spalanie tłuszczu,

• wspiera funkcje poznawcze – wspomaga konwencjonalne metody leczenia chorób neurodegeneracyjnych (choroba Alzheimera, Parkinsona) oraz zaburzeń psychicznych,

• przyczynia się do zwiększenia wytrzymałości organizmu na wysiłek,

• wspiera walkę z bezpłodnością wywołaną niskim poziomem glutationu,

• działa ochronnie na wątrobę – jest używana wspomagająco do leczenia niewydolności wątroby oraz w celu eliminacji czynników środowiskowych takich jak metale ciężkie,

• pomaga utrzymać właściwy poziom cukru we krwi, dzięki czemu może wspomagać leczenie insulinooporności.

Sprawdź także artykuł Antyoksydanty – źródła przeciwutleniaczy i ich działanie

Jak działa NAC?

Po spożyciu NAC jest wchłaniana przez organizm, a następnie przekształcana w L-cysteinę. L-cysteina jest aminokwasem kluczowym dla syntezy glutationu, jednego z najważniejszych antyoksydantów w organizmie ludzkim. Glutation hamuje wytwarzanie prozapalnych cytokin.

Czy nie lepiej więc stosować L-cysteinę, skoro NAC i tak zostaje w nią przekształcona? Niestety L-cysteina jest nietrwała i słabo wchłaniana w układzie pokarmowym, co czyni ją mało efektywną jako suplement diety. Z kolei NAC jest stabilniejsza i lepiej przyswajalna przez organizm. Dzięki temu po wchłonięciu jest metabolizowana i skutecznie dostarcza cysteinę do wątroby, umożliwiając produkcję glutationu.

NAC pozwala zmniejszyć stan zapalny, a także spowolnić destrukcję tkanek. Ta właściwość pomaga w szybszej regeneracji po kontuzji. Ta sama właściwość jest również wykorzystywana przy reakcjach autoimmunologicznych w przypadku chorób takich jak Hashimoto. NAC działa również stymulująco na układ odpornościowy, dzięki czemu może minimalizować infekcje, zarówno te wywoływane przez wirusy, jak i bakterie czy grzyby.

Suplementy diety z NAC w ofercie bodypak.pl:

Essensey NAC N-acetylo-L-cysteina - 90 kaps.

1 porcja / 0,33 pln

29,99 pln

Dodaj do koszyka

Swanson N-Acetyl Cysteine 600mg - 100 kaps.

1 porcja / 0,65 pln

64,99 pln

Dodaj do koszyka

Essensey NAC N-acetylo-L-cysteina Prekursor glutationu

1 porcja / 0,61 pln

54,98 pln

Cena produktów poza zestawem: 59,98 pln

Dodaj do koszyka

Suplementacja NAC u kobiet z PCOS

Według przeglądu opublikowanego w 2015 roku i często cytowanego w innych badaniach, NAC (N-acetylocysteina) może pomóc złagodzić objawy zespołu policystycznych jajników (PCOS). Należą do nich zaburzenia miesiączkowania i problemy z zajściem w ciążę. Badania wykazały, że stosowanie NAC może poprawić wskaźniki owulacji i ciąż. Efekty te są jednak mniejsze niż te uzyskane za pomocą leków na receptę powszechnie stosowanych w leczeniu PCOS. Uważa się jednak, że suplementacja NAC może stanowić wsparcie w terapii lekami.

Niektóre badania wykazały, że w leczeniu PCOS obiecujące rezultaty może dawać kombinacja leków stymulujących owulację (cytrynian klomifenu (CC), letrozol) z N-acetylocysteiną. Jak pokazały badania, tego typu połączenia zwiększają wskaźnik owulacji i ciąż.

N-acetylocysteina - dawkowanie suplementów diety

Nie ma jednoznacznych wytycznych dotyczących dawkowania NAC, jednak badania sugerują, że jej optymalna dzienna dawka wynosi od 300 (u dzieci) do 1500 mg (u dorosłych) na dzień, w zależności od wieku i potrzeb.

• Jeśli chcesz wesprzeć swój układ odpornościowy, prawdopodobnie lekarz lub farmaceuta zaleci Ci branie 600-1200 mg NAC dziennie.
• Przy wsparciu wątroby typowa dzienna dawka to 600-1200 mg, podzielona na 2-3 porcje.
• W badaniach dotyczących PCOS stosowano dawki wynoszące nawet 1200-1800 mg dziennie, podzielone na kilka porcji.
• Przy leczeniu mukowiscydozy i przewlekłych chorób płuc zwykle dawkę się podwyższa i wówczas wynosi ona od 600 mg do 2000 mg dziennie, zależnie od nasilenia objawów i zaleceń lekarza.

NAC nie powinna być przyjmowana na pusty żołądek ze względu na ryzyko wystąpienia podrażnienia żołądka. Najlepiej przyjmować ją około 2 godziny po posiłku, aby uniknąć wystąpienia odruchów wymiotnych wskutek rozluźnienia wydzieliny połączonej z treścią żołądkową. Ze względu na potencjał NAC do pobudzania energii, nie przyjmuj suplementu na mniej niż 4 godziny przed snem. Pamiętaj, aby w czasie suplementacji pić dużo płynów.

Zawsze przed rozpoczęciem suplementacji NAC, szczególnie w wyższych dawkach, należy skonsultować się z lekarzem, aby ustalić odpowiednią ilość suplementu i upewnić się, że nie będzie interakcji z innymi lekami.

NAC –  jak długo należy stosować?

Długość stosowania suplementu NAC zależy zarówno od dawki, jak i celu stosowania. W celu łagodzenia mokrego kaszlu zaleca się stosowanie NAC nie dłużej niż 4-5 dni. Decydując się na suplementowanie NAC w celu wsparcia wątroby, nie należy przekraczać 30 dni jej stosowania. Zwykle, aby poprawić odporność lub wyniki sportowe, należy suplement stosować dłużej, ale dawka w takim przypadku jest z reguły niższa.

Aby odczuć zauważalne wspierające organizm korzyści ze stosowania N-acetylocysteiny, należy suplementować ją regularnie przez okres co najmniej 4-8 tygodni. Większość badań wykorzystuje co prawda okres od 6 tygodni do nawet 6 miesięcy, jednak zanim zdecydujesz się na tak długą suplementację, zasięgnij porady specjalisty.

Toksyczność spowodowana spożyciem NAC jest rzadka, szczególnie przy przyjmowaniu jej w małych dawkach.

Czy warto stosować NAC?

NAC to pochodna aminokwasu L-cysteiny i prekursor glutationu. Te właściwości NAC mogą przynieść wiele korzyści zdrowotnych pod warunkiem, że suplement jest regularne przyjmowany w odpowiednich dawkach i w połączeniu ze zdrowym trybem życia. Osoby suplementujące NAC doceniają jej pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego oraz wspomaganie wyników sportowych. NAC pomaga im zwiększać wytrzymałość, a równocześnie redukować negatywne skutki przetrenowania i przyspieszyć regenerację mięśni. Te właściwości sprawiają, że suplement jest szczególnie ceniony przez osoby aktywne fizycznie.

N-Acetylo L-Cysteina wspiera funkcjonowanie wątroby i nerek, dlatego warto rozważyć jej stosowanie przy problemach z tymi narządami. Część osób suplementujących NAC chwali jej właściwości energetyzujące. Coraz częściej promuje się NAC także jako suplement wspierający walkę z uzależnieniami. Dzieje się tak za sprawą właściwości regulujących glutaminian, który jest ważnym neuroprzekaźnikiem. Jego właściwy poziom pomaga odzyskać spokój psychiczny.

N-acetylocysteina jest doceniana również za pozytywny wpływ na wygląd skóry. Dzięki swojemu działaniu może być stosowana jako suplementacja wspomagająca przy leczeniu trądziku.

Działania niepożądane stosowania NAC

Z zasady suplementy NAC są bezpieczne, ale bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia w czasie ich stosowania. Przyjmując NAC należy pić co najmniej 6-8 szklanek wody dziennie. U niektórych osób, jak w przypadku każdego suplementu, mogą wystąpić pewne skutki uboczne. Najczęściej należą do nich:

• senność,

• ból i zawroty głowy,

• dezorientacja,

• mdłości,

• biegunka lub zaparcia,

• podwyższone tętno,

• spadek ciśnienia,

• nadmierna senność,

• wydzielina z nosa,

• szumy uszne,

• obrzęk ust.

Przeciwwskazania do stosowania NAC

Przeciwwskazania do stosowania NAC obejmują kilka istotnych kwestii:

• ciąża i karmienie piersią,

• stosowanie antybiotyków, głównie takich jak: amoksycylina, tetracyklina, cefalosporyny, aminoglikozydy (NAC może wpływać na ograniczenie ich działania),

• stosowanie leków na układ krążenia (np. diazotan izosorbidu) oraz leków przeciwdławicowych (nitrogliceryna),

• stosowanie leków przeciwkaszlowych,

• choroba żołądka lub dwunastnicy,

• astma i inne przewlekłe choroby układu oddechowego,

• żylaki przełyku,

• ograniczona zdolność odkrztuszania wydzieliny.

Przed rozpoczęciem suplementacji NAC skonsultuj się z lekarzem, aby upewnić się, że nie wystąpią niepożądane interakcje i aby dostosować dawkowanie do Twoich indywidualnych potrzeb.

Bibliografia:

1. G. Raghu, M. Berk, P. A. Campochiaro, H. Jaeschke. The Multifaceted Therapeutic Role of N-Acetylcysteine (NAC) in Disorders Characterized by Oxidative Stress. Curr Neuropharmacol. 2021 Aug 11; 19(8): 1202–1224.
2. R. C. J. Bradlow, M. Berk, P. W. Kalivas, S. E. Back, R. A. Kanaan. The Potential of N-Acetyl-L-Cysteine (NAC) in the Treatment of Psychiatric Disorders. CNS Drugs. 2022; 36(5): 451–482.
3. D. Fernández-Lázaro, C. Domínguez-Ortega, N. Busto, M. Santamaría-Peláez, E. Roche, E. Gutiérez-Abejón, J. Mielgo-Ayuso. Influence of N-Acetylcysteine Supplementation on Physical Performance and Laboratory Biomarkers in Adult Males: A Systematic Review of Controlled Trials. Nutrients. 2023 Jun; 15(11): 2463.
4. D. Thakker, A. Raval, I. Patel, R. Walia. N-Acetylcysteine for Polycystic Ovary Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Clinical Trials. Obstetrics and Gynecology International. 2015.
5. A. Badawy, O. State, S. Abdelgawad. N-Acetyl cysteine and clomiphene citrate for induction of ovulation in polycystic ovary syndrome: a cross-over trial. Acta Obstet Gynecol Scand. 2007;86(2):218-22.
6. M. C. dos Santos Tenório, N. Gomes Graciliano, F. A. Moura, A. Cabral Menezes de Oliveira, M. O. Fonseca Goulart. N-Acetylcysteine (NAC): Impacts on Human Health. Antioxidants (Basel). 2021 Jun; 10(6): 967.