Jak niedobór melatoniny może wpływać na jakość Twojego snu?

Melatonina to hormon produkowany naturalnie przez malutki gruczoł wydzielania wewnętrznego, znajdujący się w mózgu zwany szyszynką wraz z nastaniem zmierzchu, a co za tym idzie ograniczenia dostępu do światła dziennego. Bierze udział w synchronizacji pracy zegara biologicznego w rytmie dnia i nocy. Melatonina przygotowuje nas do snu. Zwiększony poziom melatoniny zachęca nas do wyłączenia telewizora i podążania w kierunku sypialni.

Dzięki niej stajemy się mniej skoncentrowani, za to bardziej zrelaksowani i senni. Do mechanizmu jej wytwarzania zaangażowane są również neurony okolic aparatu wzroku, które przekazują impulsy o ilości nagromadzonego światła. Kiedy na siatkówkę oka czynnie oddziałuje światło (naturalne, bądź sztuczne) szyszynka nie jest pobudzana do produkcji melatoniny. Melatonina pomaga kontrolować sam moment zaśnięcia, wybudzenia się oraz samą jakość i głębokość snu.

Hormon ten ma silne działanie przeciwutleniające, zwiększające odporność organizmu jak i wspomaga organizm przy zaburzeniach regeneracji nocnej, związanej ze zmianami stref czasowych. Co więcej, reguluje ciśnienie krwi oraz poziom hormonu stresu – kortyzolu. Ponadto, hormon wspomaga pracę układu odpornościowego. Nasze ciało młodnieje i ma szansę lepiej się bronić. Co więcej, melatonina zapobiega uszkodzeniom układu odpornościowego, które generuje stres.  Na rynku dostępnych jest wiele preparatów z melatoniną. Spotkać możemy wersje suplementu diety w formie tabletek na sen, sprayów, czy też listków do położenia pod język, z czym te ostatnie wymienione zawierają dużo niższe pojedyncze dawki hormonu. Niekiedy melatonina połączona jest również ze składnikami ziołowymi o działaniu uspokajającym oraz wyciszającym. Tego typu połączenia to jedne z bardziej kompleksowych rozwiązań problemów ze snem.

Jak właściwie działa melatonina?

Najczęstszym powodem złej jakości snu jest niezgodność pracy organizmu w rytmie dzień – noc. W wielu przypadkach sytuacja taka jest wynikiem naszych wyborów czy prowadzonego stylu życia, dla przykładu: oglądania telewizji do późnych godzin nocnych. Osoby zmagające się ze stałą bezsennością często odczuwają zmęczenie, ale wcześniejsze położenie się do łóżka wcale nie sprawia, że będą w stanie zasnąć. A gdy już uda im się usnąć – ich sen jest płytki i nie daje wypoczynku. Finalnie ich kondycja fizyczna spada, mają problemy z koncentracją i zapamiętywaniem informacji, zdrowie psychiczne pogarsza się, stają się bardziej nerwowi i drażliwi. Problemy z zaśnięciem występują również u osób przemęczonych, zestresowanych, żyjących w napięciu. Ich sen jest zazwyczaj krótki, niespokojny i nieefektywny. Również w przypadkach bezsenności przewlekłej oraz starczej obserwuje się korzystny wpływ melatoniny na sen. W badaniach klinicznych stwierdzono, że ułatwia ona zasypianie i poprawia jakość snu, przy czym czas zasypiania ulega skróceniu, a czas snu ulega wydłużeniu.  Melatonina nie zaburza fizjologicznego rozkładu i długości faz snu. Chodzi tu głównie o brak oddziaływania na fazę REM (faza szybkich ruchów gałek ocznych), która jest niezbędna do prawidłowej regeneracji ośrodkowego układu nerwowego. Rozwiązaniem na niski poziom hormonu w organizmie jest syntetyczna melatonina. Działanie preparatów zawierających hormon snu jest dokładnie takie samo jak w przypadku jego naturalnej wersji. Nie wykazują działań uzależniających oraz mogą być stosowane w dłuższym okresie czasu. Nie mniej jednak dawkę warto ustalić po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą. Ważne jest również zdiagnozowanie pierwotnej przyczyny bezsenności.

Kto może mieć problemy z produkcją melatoniny?

Melatonina to neuroprzekaźnik, na którego niedobór narażone są osoby zarywające noce, zwłaszcza siedzące do późna przy komputerze lub telewizorze, pracujące na zmiany, często zmieniające strefy czasowe. Poziom melatoniny obniża palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, poza tym maleje on z wiekiem. Ze względu na tak bezpośredni wpływ na regulację rytmu dobowego produkowana jest syntetyczna melatonina. Zbyt niska ilość hormonu w organizmie powodować może rozregulowanie rytmu dnia i nocy, ponadto doprowadzić może do zaburzeń snu. Na suplementacje melatoniną często decydują się sportowcy mający problem z regeneracją około treningową, osoby ze zjawiskiem „jet lag” czyli problemami ze snem po zmianie strefy czasowej czy pracownicy zmianowi.