Dieta lekkostrawna – co można jeść, przykładowy jadłospis

Na czym polega dieta lekkostrawna?

Dieta lekkostrawna to taka, która ma na celu oszczędzać przewód pokarmowy i łagodzić jego obciążenia. Jest ona modyfikacją diety podstawowej, a opiera się na wyeliminowaniu potraw ciężkostrawnych oraz korzystania z odpowiednich sposobów przygotowania jedzenia w celu uzyskania łatwych do strawienia potraw. Podstawowe zasady diety lekkostrawnej obejmują działania takie jak:

1. Eliminacja produktów oraz potraw ciężkostrawnych.

2. Eliminacja produktów powodujących nadmierne wydzielanie soków trawiennych (ostre, tłuste).

3. Jedzenie powoli i w spokojnej atmosferze.

4. Powolne i dokładne przeżuwanie i powolne połykanie jedzenia.

5. Jedzenie 4-5 małych posiłków w ciągu dnia w regularnych odstępach czasowych. Zjadanie ostatniego posiłku nie później niż 3 godziny przed snem.

6. Wyeliminowanie produktów, które powodują dyskomfort w obrębie przewodu pokarmowego (wzdęcia oraz zaleganie w żołądku).

7. Zamiana produktów zawierających frakcję nierozpuszczalną błonnika pokarmowego (produkty pełnoziarniste) na produkty zawierających frakcję rozpuszczalną (jabłka, dynia, marchew).

8. Wyeliminowanie wody gazowanej oraz produktów takich jak słodkie napoje gazowane.

9. Wypijanie dziennie co najmniej 1,5 l wody.

10. Jedzenie dozwolonych warzyw gotowanych, przetartych lub miksowanych.

11. Gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, zapiekanie.

12. Unikanie produktów drażniących przewód pokarmowy (kawa, alkohol, pikantne przyprawy).

Przeczytaj także artykuł Zalety produktów zbożowych w diecie

Kiedy należy stosować dietę lekkostrawną i komu jest polecana?

Dieta lekkostrawna jest zalecana w sytuacjach, w których układ pokarmowy jest szczególnie obciążony. Może to dotyczyć następujących przypadków:

• Choroby przewodu pokarmowego. Osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego, w tym żołądka, wątroby, jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna) lub przewlekłe zapalenie trzustki mogą stosować dietę lekkostrawną w celu złagodzenia objawów i zmniejszenia obciążenia układu trawiennego.

• Problemy trawienne. Z diety takiej mogą skorzystać osoby cierpiące na dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak niestrawność, zgaga, wzdęcia, biegunka czy zaparcia. Może ona wspomóc przewód pokarmowy m.in. z powodu ograniczenia składników takich jak błonnik pokarmowy.

• Zabiegi chirurgiczne. Dieta lekkostrawna jest często zalecana po operacjach i zabiegach chirurgicznych na przewodzie pokarmowym (resekcja żołądka, jelit, trzustki) w celu ułatwienia gojenia się ran oraz umożliwienia stopniowego przyzwyczajania się organizmu do normalnej diety.

• Podeszły wiek. Osoby starsze miewają tendencję do problemów z trawieniem, dlatego dieta łatwostrawna może być dla nich korzystna. Może ona nie tylko zapewnić odciążenie układu pokarmowego, ale również ułatwić proces wchłaniania składników odżywczych.

• Rekonwalescencja. Dieta lekkostrawna stosowana jest bardzo często podczas rekonwalescencji po ciężkich chorobach, w tym chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką, w celu stopniowego przywrócenia sił i poprawy stanu odżywienia.

Dieta lekkostrawna – produkty zalecane

• produkty zbożowe z białej mąki (jasne pieczywo, drobne makarony), pieczywo graham,

• biały ryż,

• drobne kasze (kasza manna, kuskus, kasza jaglana, quinoa),

• mleko o zmniejszonej zawartości tłuszczu i przetwory mleczne (kefir, jogurt naturalny, maślanka, chude lub półtłuste sery twarogowe), produkty mleczne takie jak mleko słodkie,

• jaja gotowane lub w formie jajecznicy,

• mięso i ryby chude,

• zupy czyste, jarzynowe z dozwolonych na diecie warzyw,

• niektóre warzywa gotowane (szpinak, dynia, buraki, młoda fasolka szparagowa),

• część surowych warzyw (młode warzywa, pomidor bez skórki, sałata, cykoria, tarta marchew),

• dojrzałe owoce bez skóry i pestek (pomarańcze, jabłka, melony, owoce jagodowe, banany),

• tłuszcze (masło o zmniejszonej zawartości tłuszczu, oleje roślinne na zimno takie jak olej rzepakowy, oliwa z oliwek, słodka śmietanka),

• herbatki ziołowe (rumianek, mięta), świeże soki owocowe z dozwolonych owoców i warzywne,

• kawa zbożowa z mlekiem.

Produkty przydatne na diecie lekkostrawnej:

Intenson Bezglutenowe Płatki Owsiane - 400g

9,99 pln

Dodaj do koszyka

Targroch Quinoa Komosa Ryżowa Biała - 1000g

18,99 pln

Dodaj do koszyka

Oli-Oli Olej Rzepakowy do smażenia - 170g

29,99 pln

Dodaj do koszyka

Czego nie jeść na diecie lekkostrawnej?

• produkty marynowane,

• potrawy ostro przyprawione (ogranicz pieprz, musztardę, paprykę i inne ostre przyprawy),

• produkty wędzone,

• potrawy tłuste i przygotowywane w głębokim tłuszczu,

• sery – żółte, topione, pleśniowe, feta,

• tłuste mięsa (gęś, kaczka, boczek, słonina), konserwy mięsne, pasztety, tłuste wędliny, parówki,

• produkty zawierające duże ilości błonnika pokarmowego: surowe owoce i warzywa, produkty z pełnego ziarna, pieczywo pełnoziarniste, grube kasze, warzywa kapustne i cebulowe, rośliny strączkowe (w tym nasiona roślin strączkowych),

• produkty bogate w cukry proste,

• mocna kawa i herbata,

• czekolada i słodycze zawierające kakao,

• żywność wysoko przetworzona,

• grzyby,

• owoce suszone, kandyzowane, w syropach, dżemy wysokosłodzone,

• przekąski typu frytki, chipsy.

Przykładowy jadłospis w diecie lekkostrawnej na 3 dni

1. dzień diety łatwostrawnej

Śniadanie: wyciskany sok z pomarańczy, płatki owsiane, mleko 1,5%, jajko na miękko, biały tost z masłem, herbata

Drugie śniadanie: graham z masłem i chudą wędliną, pomarańcza, herbatka rumiankowa

Obiad: zupa jarzynowa, gulasz z jagnięciny, kasza kuskus, sałata

Podwieczorek: wafle ryżowe z masłem orzechowym

Kolacja: zupa jarzynowa, pieczony kurczak, gotowany makaron, purée z zielonego groszku

2. dzień diety łatwostrawnej

Śniadanie: jajka w koszulkach na grzance z masłem, borówki, kawa zbożowa z mlekiem 1,5%

Drugie śniadanie: twaróg półtłusty, kanapka z masłem migdałowym na białym pieczywie, świeżo wyciskany sok z marchwi

Obiad: pieczone ziemniaki z niskotłuszczową śmietaną, pieczona sieja, tarta marchew

Podwieczorek: koktajl bananowy z płatkami owsianymi

Kolacja: pieczony kurczak, gotowana fasolka szparagowa, biały ryż gotowany na parze

3. dzień diety łatwostrawnej

Śniadanie: płatki ryżowe z odtłuszczonym mlekiem, owoce jagodowe, kawa zbożowa

Drugie śniadanie: serek wiejski z bananami

Obiad: grillowana pierś z kurczaka, purée ziemniaczane, marchewka gotowana na parze

Podwieczorek: naleśniki z blendowanymi bananami, świeżo wyciskany dok z marchwi

Kolacja: pieczony łosoś, szparagi gotowane na parze, kuskus

Suplementy diety jako wsparcie dla osób na diecie lekkostrawnej

Dieta lecznicza tego typu ogranicza użycie konkretnych produktów, przez co może powodować deficyty niektórych składników. Warto włączyć więc odpowiednią suplementację, która będzie uwzględniać:

• enzymy: wspierają trawienie, co może być szczególnie pomocne u osób cierpiących na problemy z wchłanianiem oraz objawami gastrycznymi ze strony układu trawiennego (wzdęciami, zmienną pracą jelit itp.),

• kwasy tłuszczowe Omega-3: wyciszają stany zapalne i regulują wiele procesów metabolicznych zachodzących w organizmie,

• maślan sodu: wspiera właściwe działanie jelit, głównie ze względu na odżywcze działanie na kosmki jelitowe, które biorą udział w procesie wchłaniania substancji odżywczych z diety,

• witamina D: uważa się, że jej niedobór może być przyczyną nieswoistych zapaleń jelit oraz gruczolakoraka żołądka, wiele chorób układu pokarmowego ściśle łączy się z zaburzeniami wchłaniania witaminy D,

• betaina HCl: dba o prawidłowe pH kwasów żołądkowych, usprawniając trawienie i eliminując problemy gastryczne; nie powinna być stosowana przy chorobach żołądka (wrzodach, nadżerkach), a jej użycie powinno zostać skonsultowane z lekarzem,

• kompleks witamin i minerałów: dieta lekkostrawna może być przyczyną niedoborów niektórych ważnych składników takich jak witaminy i minerały, dlatego dobrej jakości preparat może wspomóc organizm w walce z chorobą czy problemami trawiennymi.

Suplementy pomocne na diecie lekkostrawnej:

7Nutrition Sodium Butyrate Maślan Sodu 580 mg - 100 kaps.

1 porcja / 0,56 pln

27,99 pln

Dodaj do koszyka

• -18%

OstroVit Omega 3 Ultra - 90 kaps.

1 porcja / 0,37 pln

32,99 pln

Najniższa cena: 39,99 pln -18%

Dodaj do koszyka

• -20%

6PAK Nutrition Vitamin Elite - 60 kaps.

1 porcja / 0,53 pln

15,99 pln

Najniższa cena: 19,99 pln -20%

Dodaj do koszyka

Czy bycie na diecie lekkostrawnej to dobry sposób na odchudzanie?

Dieta lekkostrawna nie jest dietą przeznaczoną do odchudzania. Jej głównym celem jest łagodzenie obciążenia przewodu pokarmowego, poprawa trawienia oraz ułatwienie przyswajania składników odżywczych, zwłaszcza w przypadku osób z problemami trawiennymi lub po zabiegach chirurgicznych. Dlatego zasady diety lekkostrawnej skupiają się na równoczesnym wyeliminowaniu produktów obciążających układ trawienny oraz zapewnieniu maksymalnej podaży składników odżywczych oraz kalorii.

Oczywiście w pewnych przypadkach dieta lekkostrawna może pomóc w procesie odchudzania, ale jest to wynik osiągany przy okazji ograniczenia spożycia kalorii oraz wyeliminowania ciężkostrawnych i wysokokalorycznych produktów, takich jak tłuste mięsa czy dania smażone. Osoby, które stosują dietę lekkostrawną, często spożywają też więcej warzyw, chudego mięsa, ryb i produktów mlecznych o niskiej zawartości tłuszczu. To naturalnie może przyczynić się do zmniejszenia ilości spożywanych kalorii i wspomóc proces odchudzania. Jednak jeśli Twoim celem jest skuteczne i trwałe odchudzanie, skup się na wdrożeniu diety odchudzającej, która bierze pod uwagę Twoje potrzeby kaloryczne i uzupełnij ją odpowiednią dawką ruchu.

Bibliografia:

1. T. O'Neill. Bland Diet. Michigan Bowel Control Program. University of Michigan Health.
2. P. Rangan, I. Choi, M. Wei, G. Navarrete, E. Guen, S. Brandhorst, N. Enyati, G. Pasia, D. Maesincee, V. Ocon, M. Abdulridha, V. D. Longo. Fasting-Mimicking Diet Modulates Microbiota and Promotes Intestinal Regeneration to Reduce Inflammatory Bowel Disease Pathology. Cell Rep. 2019 Mar 5; 26(10): 2704–2719.e6.
3. P. Dziardziel, D. Formanowicz. Jakość życia a stosowanie diety u osób z refluksem żołądkowo-przełykowym. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2020;11(4):165-172.
4. L. Gacek, G. Bączyk, B. Skokowska, A. Bielawska, R. Brzezińska. Poziom wiedzy chorych z nieswoistymi zapaleniami jelit o chorobie i stylu życia. Pielegniarstwo Polskie, 2017, Vol 63, Issue 1, p20.
5. G. Cholewiński, M. Błaszczyńska, M. Kukla, M. Waluga. Rola witaminy D w chorobach przewodu pokarmowego – wybrane zagadnienia. Medycyna po Dyplomie. 2019. 04.
6. S. Kłęk, A. Kapała. Leczenie żywieniowe. Onkologia w praktyce klinicznej - edukacja. 2018, tom 4, nr 4.